Internaat van de Broeders van De la Salle in Baarle-Nassau
Thijs de Leeuw
vertelde op 29 juni 2018 om 08:11 uur
De Broeders van de Christelijke Scholen (beter bekend als de Broeders van De la Salle) kwamen in 1905 vanuit België naar Baarle-Nassau. Zij openden er twee jongensinternaten. De ene was het juvenaat Institut du Sacré-Coeur, een mulo-opleiding. De andere was het scholasticaat Saint Jean-Baptist de la Salle, een kweekschool, voor wie (broeder)onderwijzer wilde worden.
Deze broeders-in-wording vertrokken naar het klooster, waar zij een leven tegemoet gingen van strikte dagelijkse routine en discipline. Ze sliepen met z'n allen in een ruime, open slaapzaal en stonden nog voor het ochtendgloren op. Dan was het nog even snel wassen en op naar de kapel. Want de dag begon met een gebed, op de nuchtere maag. Ook eten deed je samen en daarna liep iedereen, door de lange gangen, naar zijn klaslokaal.
Tijd voor ontspanning en sport was er ook. Dat kon in de boomrijke tuin achter het complex, op het gras. Of door die andere klas uit te dagen voor een potje voetbal op een van de sportvelden. Aan de achterkant van het klooster lag ook de gymzaal, uitgerust met onder andere bokspringplanken, touwen, korfbalmanden, klimrekken en ringen.
De foto hieronder illustreert hoe de broeders naast een gezonde geest ook de handvaardigheid van de leeringen probeerden te bevorderden. De mouwen zijn opgestroopt. Maar ook tijdens het zagen, schuren en timmeren staan de internen er keurig bij met hun gladgestreken overhemden en stropdassen.
In 1966 ging de kweekschool De la Salle dicht, waarna deze werd overgeplaatst naar Heemstede. In 1971 sloot het juvenaat de deuren en in 1975 verhuisden de broeders naar de Oranjelaan. In 1985 vertrokken de laatste drie van hen naar Cuijk.
Bronnen
José Eijt, Met geloof en ijver. De Nederlandse provincie van de Broeders van de Christelijke Scholen, 1908-2006 (Nijmegen 2006).
Reageer hieronder, deel je herinneringen aan het internaat en vul deze pagina aan! Ook foto's zijn van harte welkom. Stuur ze naar info@bhic.nl, dan voegen wij ze hier toe.
Beste mensen,
ik kreeg de aankondiging via mijn werkmail, maar reageer privé. Van mijn 11de tot mijn 15de was ik op internaat de la salle in baarle-nassau. dus van 1965 tot 1969. Wanneer ik diep graaf kan ik nog wel foto's opzoeken en scannen. als dat nodig is. volgens mij moeten er heel veel foto's zijn uit die tijd.
Tom Meulenbroekszei op 11 maart 2019 om 15:38 uur
was van sept.1947 tot dec.1950 op juvenaat te Baarle-Nassau.
7 jongens zakte voor het toelatingsexamen voor de ULO in Eindhoven.
De ronselaar(broeder) dit wetende, kwam zo zijn opleiding aanbevelen. we kwamen met 6 of 7 Veldhovense jongens (kerkdorp Veldhoven) in Baarle-Nassau terecht. Ik denk dat na het 1e trimester ik nog alleen overbleef van de Veldhovenaren.
Angst strengheid hel en verdoemenis werd er ingepompt. Ik ben toch tot voor korte tijd praktiserend R.K. gebleven, maar na alle onthullingen en mijn ervaring op de kostschool ben ik ook afgehaakt.
We moesten als kinderen ook allerlei huishoudelijke arbeid verrichten. Met machinaal brood snijden (zonder beschermkap) Ben ik het eerste lid van twee vingers kwijt geraakt. Normaal ging er 1 broeder en 1 jongen brood snijden, maar door omstandigheden waren nu met 2 jongens. Met toestemming van de directeur mocht mijn vader mij komen halen om wat bij te komen denk ik (en hun waren een weekje van mij af) Met de taxi en ook weer terug. Bij terugkomst zei de directeur: meneer Meulenbroeks ik heb de rekening van het ziekenhuis gehad zijnde f 70,00 wezullen de kosten delen ik krijg f 35,00 van U. Als we te voet naar Meerseldreef gingen (bedevaart Lourdesgrot) mochten we onze eigen sigaret roken op commando. De volgende dag kregen we een donderpreek te horen dat hij ontdekt had dat er meer gerookt was dan dat hij toestemming had gegeven. kleinerend was ook als je een keer per week met 2 jongens naar voren moest komen en iedereen jouw tekortkomingen kon vertellen. Scrupuleus werd je gemaakt, b.v.als ik op vakantie was en we naar de kerk liepen (en het regende) lippen stijf op elkaar want je moest nuchter te communie. (lang last van gehad). Ook is mij bekend dat de broeder-directeur sexueel misbruik maakte. Zo heb ik mijn verhaal in grote lijnen gedaan, misschien kunt U er iets mee . Wel is mede hierdoor toch mijn karakter gevormd zoals het is en dat lijkt me niet verkeerd denk ik zelf. Nog één ding valt me nu te binnen, na ruim 3 jaar kostschool kreeg ik geen diploma en mijn eindrapport de (M)ULO was niet te vinden.
Hoogachtend
Tom Meulenbroeks
Leuskenhei 15
5508CR VELDHOVEN
16-06-1934
Marilou Nillesenzei op 11 maart 2019 om 20:49 uur
Ah dat zou mooi zijn, Fons! Als je dat zou willen doen, heel graag. Je kunt ze mailen naar info@bhic.nl tav Jongensinternaat Sacré-Coeur en De la Salle in Baarle-Nassau
Alvast veel dank!
Marilou Nillesenzei op 11 maart 2019 om 20:58 uur
Beste Tom, veel dank voor je oprechte en onthutsende verhaal. Wat een aaneenschakeling van aangrijpende gebeurtenissen; erg indrukwekkend om te lezen. Dat zoiets je karakter vormt, dat kan haast niet anders. Verbijsterend om te lezen dat je dan ook nog zonder diploma of rapport moet vertrekken.
Wat krachtig dat je dat hier deelt, zodat er ook aandacht is voor deze donkere kant aan het internaat in Baarle-Nassau. Veel dank daarvoor.
Bert Wijnenzei op 20 maart 2019 om 18:26 uur
Ook ik heb op het juvenaat in Baarle Nassau gezeten. (1957-1961) Heb er alleen positieve gevoelens aan over gehouden. Elke dag wel een strak en gedisciplineerd programma. Dit was in die tijd nodig als je iets wilde bereiken. In mijn tijd werd alles al weer wat vrijer. 's Morgens om zes uur uit bed. Dan op nuchtere maag bidden bij een Lourdesgrot. daarna de mis om 7 uur, waarna we ons bed gingen opmaken. Na het ontbijt had iedereen een klein huishoudelijk taakje. daarna kon je in de studiezaal tot negen uur je huiswerk nog even nakijken of even woordjes repeteren. De lessen stopten om vier uur. dan kwamen we eerst in de eetzaal om twee sneetjes brood te eten, waarna we met zijn allen de aardappelen moesten schillen en groenten moesten schoonmaken voor het hele klooster. daarna gingen we allemaal op de speelplaats voetballen. Van vijf tot zes was er dan verplichte studie, in stilte onder toezicht van een broeder. Alles werd altijd gedaan onder toezicht van één of meerder broeders. Om zes uur war er warm eten. De afwasgroep moest daarna alles afwassen. De rest ging weer voetballen op de speelplaats. Van half acht tot half negen was er dan weer verplicht huiswerk maken. Om half negen gingen we voor het gezamenlijk avondgebed naar de kapel, waarna we naar de slaapzaal trokken. De eerste drie jaren heb ik op de slaapzaal geslapen die hier boven is afgebeeld. Daarna was je in de puberteit en was het beter dat ieder wat meer privacy kreeg in een eigen chambrette. Gedurende de eerste drie jaren werden we klaar gestoomd voor het MULO-diploma. Daarna bezocht ik de eerste klas van de kweekschool met het doel dat ik daarna naar het noviciaat in Groot Bijgaarden (België) zou gaan. Daar was de tweejarige voorbereiding op het kloosterleven. Zo ver ben ik niet gekomen. Naast mij zaten er ook externe leerlingen op de kweekschool. Na het eerst jaar begonnen de hormonen bij me in opstand te komen en ben ik naar huis vertrokken. Ik heb mijn onderwijzersdiploma daarna in 's 's-Hertogenbosch gehaald als extern bij de fraters van Tilburg. daarna heb ik 41 jaar gewerkt in het onderwijs. Eerst op de lagere school en daarna in het voortgezet onderwijs. Ik ben nu al weer 12 jaar met pensioen.
Marilou Nillesenzei op 21 maart 2019 om 10:51 uur
Beste Bert, veel dank voor je bijdrage. Het geeft een duidelijke inkijk hoe het dagelijkse leven er toen uitzag. 'Strak geregeld' is daarbij nog voorzichtig uitgedrukt.
Goed te horen dat je er positieve herinneringen aan hebt. Dat zien we hier trouwens vaker, dat mensen heel tegengestelde ervaringen en herinneringen hebben, soms aan hetzelfde instituut, soms zelfs aan dezelfde groep. Maar het is prettig te merken dat jij zo fijn op die tijd terugkijkt.
Hartelijk dank voor jouw reactie!
Hans Hendrikszei op 25 maart 2019 om 12:05 uur
Foto eerstejaars cursisten:geheel rechts vooraan is Martien Hendriks geboren 1918 Sint-Oedenrode overleden 1996 Veghel. Gehuwd in 1946
Is de foto enkele jaren eerder gemaakt mogelijk 1933?
Bert Wijnenzei op 25 maart 2019 om 21:09 uur
De broeder op de derde foto is broeder Stanislas. Hij gaf handenarbeid en was ook een verdienstelijk keramist en schilder. Hij heeft ook als broeder onderwijzer in Heesch gewerkt.
Marilou Nillesenzei op 25 maart 2019 om 21:37 uur
@Hans: Dat zou kunnen, Hans, maar ik weet het niet zeker. Ik ga het voorleggen aan mijn collega Joost; hij beheert onze fotocollectie. Dus ook dank voor het doorgeven van de naam, die wordt genoteerd!
@Bert: Dank je wel voor deze informatie, Bert! Weet je in welke periode (ongeveer) hij als broeder onderwijzer in Heesch heeft gewerkt?
Thijs de Leeuwzei op 26 maart 2019 om 09:47 uur
@Hans: de foto is afkomstig uit de beeldbank van het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven. De volledige beschrijving is te vinden via deze link: https://www.erfgoedkloosterleven.nl/zoeken/collecties-zoeken.php?mivast… Het jaartal dat daar wordt vermeld is 1935. Maar wie er op de foto staan helaas niet.. Dank voor je bericht!
Harry Beauvoiszei op 15 mei 2019 om 23:49 uur
Vanmiddag was ik met iemand, die ook op het juvenaat heeft gezeten, in de voormalige kapel. Nu wordt die voor andere doeleinden gebruikt. We waren aan het praten over wat er zoals op het juvenaat was gebeurd. In 1963 werd het juvenaat een internaat en de driejarige Mulo werd een vierjarige Mulo. Er kwamen ook jongens, die geen broeder wilden worden. Zij werden er om allerlei redenen door hun "rijke" ouders heen gestuurd. Vóór 1963 zaten er uitsluitend jongens, die broeder wilden worden, althans...
De vraag of het internaat een deftig of een volks karakter had, kan ik als volgt beantwoorden. Nadat het een internaat was geworden, zaten er in 't algemeen alleen jongens van ouders, die het konden betalen. Toen het nog juvenaat was, waren er ook jongens met een "roeping" op het juvenaat.
Wat mij wel opvalt en verbaast is, dat in de aanhef wordt vermeld, dat het gaat om een jongensinternaat Sacré Coeur. Dat is het naar mijn mening nimmer geweest. Het is altijd een juvenaat van Jean Baptista de la Salle geweest.
Wat geschreven wordt over de gymzaal, een losstaand gebouw, kan ik vermelden, dat het een volwaardige gymzaal was. Een gymzaal, die in die tijd bij vele scholen op het verlanglijstje zou staan.
Thijs de Leeuwzei op 22 mei 2019 om 10:47 uur
Bedankt voor je reactie, Harry, ik zal het verhaal aan de hand van jouw info gaan aanvullen. Je hebt al een tijdje terug gereageerd zie ik - op de een of andere manier is die er tussendoor geglipt dus excuses voor de late reactie van mijn kant. Goed dat je die opmerking maakt over de naam Sacré Coeur, ik ga uitzoeken hoe het nu precies zit.
Dit verhaal gaat over Huize Sacré Coeur: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/huize-sacre-coeur-in-baarle-nass… Ik lees daar het volgende: "De Nederlandse studenten werden opgeleid in het juvenaat (Institut du Sacré-Coeur) en later in het scholasticaat (kweekschool)." Onderaan die pagina vind ik als bron: J. Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant, Alphen aan de Maas, 2010
Kortom, voor nu blijft het me nog even onduidelijk.. Maar zulke dingen uitzoeken blijft leuk : )
Arnold Wingenszei op 13 juni 2019 om 16:57 uur
Ik heb van 08-1962 tot eind 1965 op De La Salle in Baarle gezeten. Broeder Antonius en later broeder Felix waren toen directeur.
Na een (nog net) 3-jarige ULO slaagde ik in augustus 1965.
Met een broeder-noviciaat als chauffeur gingen we daarna elke dag met 5 pubers in een volkswagenbusje naar Tilburg, naar de fraters, om tot onderwijzer opgeleid te worden. De kweekschool van De La Salle werd toen net gesloten (1966). We hadden geen andere keuze.
Dat heb ik 4 maanden volgehouden. Daarna ging ik terug naar huis, in Heesch omdat ik dat (beklemmende) leven spuugzat was. Ik kon mijn studie vervolgen op de Peter Kanis Kweekschool in Nijmegen. Bij de fraters in Den Bosch was ik niet (meer) welkom, als afvallige in Tilburg. (Er kon geen leerling meer bij, was het argument).
Ik heb nog diverse foto's uit die periode in Baarle.
Het relaas van Bert Wijnen (een plaatsgenoot) komt me heel bekend voor. De gymzaal herinner ik me nog als de dag van gisteren. Wij kregen gym van een burger: mijnheer Vrien(d)s uit Tilburg. Rug recht, borst vooruit. Hij heeft later nog een publieke functie gehad bij de gymnastiekbond meen ik me herinneren.
Mijn favoriete broeder was broeder Antoon van Tuijl. Ook een plaatsgenoot uit Heesch.
Broeder Antoon is na de sluiting van het internaat actief gebleven in Baarle.
Lees maar eens dit verslag: https://www.amaliavansolms.org/archief-2/interviews/910-antoon-van-tuij… (Werkt de link niet dan: kopieer en plak).
Zijn levensverhaal is geschiedkundig een mooie aanvulling op alle verhalen die over dit onderwerp gepubliceerd worden.
Zeer boeiend om te lezen.
Arnold Wingens
Marilou Nillesenzei op 17 juni 2019 om 09:36 uur
Hallo Arnold, bedankt voor je reactie en het linkje naar het verhaal van Antoon van Tuijl. Dat is inderdaad om meerdere redenen een interessante toevoeging, heel bijzonder om zijn verhaal zo te kunnen lezen.
Schrijnend dat je zo als 'afvallige' werd behandeld door de fraters. Kijk je wel terug op een goede tijd in Nijmegen?
En wat betreft de foto's uit Baarle, zou je die met ons willen delen? Als je ze mailt naar info@bhic.nl ovv Jongensinternaten in Baarle-Nassau, dan zetten we ze hier er graag bij. Maar uiteraard alleen als je dat zelf ook goed vindt.
Arnold Wingenszei op 21 juni 2019 om 20:58 uur
Ik kan niet wennen aan de titel Jongensinternaten Sacré-Coeur.
Klinkt ook erg onbekend, mogelijk sterk verouderd.
Het was in de vijftiger en zestiger jaren gewoon het Internaat van de broeders van De La Salle.
Hans Hendrikszei op 21 juni 2019 om 21:14 uur
Deze benaming was ook al in de periode rond 1930 en later.
Men ging naar de broeders de La Salle. De naam Sacré-Coeur werd totaal niet gebruikt door degenen die er intern waren.
Arnold Wingenszei op 21 juni 2019 om 21:44 uur
Blij dat Hans Hendriks mijn reactie ondersteunt.
Is er iemand die duidelijk kan maken wat de echte naam is? En sinds wanneer?
Hans Hendrikszei op 21 juni 2019 om 22:37 uur
Zelfs op een ansichtkaart uit de periode 1930 staat letterlijk: '16 Baarle Nassau Beeld St. J.B. de la Salle'. Alle andere ansichtkaarten 22 uit de jaren 1930 beginnen allen met 'Baarle Nassau'.
De broeders gebruikten de naam Sacré-Coeur totaal niet bij hun eigen correspondentie. Alle familieleden, en dat zijn er vele, hebben altijd de naam 'Broeders de Lasalle' of Klein Noviciaat' gebruikt.
Thijs de Leeuwzei op 24 juni 2019 om 08:12 uur
@Arnold en Hans: ik denk dat het inderdaad beter is om de naam van deze pagina te veranderen in "Internaat van de broeders van De la Salle". Als het niet baat, schaadt het niet. En hopelijk weten dan nog meer oud-leerlingen deze pagina te vinden. Dat jongens en meisjes niet naar internaat A of B gingen, maar naar "het internaat van de broeders/zusters ...." zien we wel vaker terug. Ik zal daarom ook op andere pagina's eens in de gaten houden welke benaming het beste aansluit bij hoe de lgeestelijken hun internaat vroeger zélf profileerden en hoe de leerlingen en ouders zo'n internaat zagen.Bedankt dus voor de tip!
Peter Tervoortzei op 2 september 2019 om 18:15 uur
Bij toeval kreeg ik jullie site onder ogen. Ook ik was een juvenist van de Broeders van de La Salle van augustus 1959 t/m december 1964. In tegenstelling tot vele andere juvenisten kwam ik niet uit Brabant maar uit Haarlem. De naam Sacré Coeur herken ik niet, maar wel 'het juvenaat van de Broeders van de La Salle ' en 'het juvenaat van de broeder in Baarle-Nassau.
De beschrijving van een dagindeling van Bert Wijnen is overeenkomstig mijn herineringen. Ik was één van de juvenisten die na de drie-jarige St. Ireneüs Mulo dagelijks van Baarle-Nassau naar kweekschool St. Stanislaus in Tilburg reisde om daar de kweekschool te volgen. Aanvankelijk residen we met z'n tweetjes (2 juvenisten) met de BBA-bus en later met z'n zessen met een Ford-Taunusbusje bestuurd door o.a. broeder Amandus dagelijks op en neer van Baarle-Nassau naar Tilburg. In januari 1965 verliet ik het juvenaat en zette ik mijn kweekschoolopleiding voort aan de kweekschool De La Salle in Heemstede. De kweekschool die dus was overgeplaatst van Baarle_Nassau naar Heemstede. En daar kreeg ik dus weer les van de broeders die ik had leren kennen in Baarle. Hoe bijzonder!
Arnold Wingenszei op 2 september 2019 om 20:55 uur
En die 2e juvenist was Jan Janssen. Ik ontmoet hem soms nog omdat hij een broer van een vriend van mij is. Later was ik een van die 6 juvenisten. Maar toen was jij al terug naar Haarlem.
Jan heeft nog een gebroken voet opgelopen doordat de bus naar Tilburg bij de bushalte in Baarle 's morgens over zijn voet reed.
Jouw naam is voor mij verbonden met die herinnering. Ik ben er van overtuigd dat jij je dit voorval ook nog herinnert.
Ik vind het heel bijzonder om in die tijd 'ver' van huis en vanuit die situatie je opleiding te volgen.
Terwijl je dat toen de normaalste zaak van de wereld vond.
Ben uiteindelijk blij dat dit mijn leven mede heeft bepaald.
Maar .................... ik heb dan ook nooit 'vervelende dingen' meegemaakt.
Het heeft mij toch op een positieve manier gevormd.
Peter Tervoortzei op 4 september 2019 om 16:54 uur
Bedankt voor je reactie Arnold. Uiteraard herinner ik mij het voorval alsof het gisteren plaatsvond. Jan en ik stonden naast elkaar toen het ongeluk gebeurde. Na het ongeluk ben ik teruggerend naar het juvenaat om de broeders op de hoogte te brengen van hetgeen er was gebeurd. Ik noemde Jan niet bij naam vanwege zijn privacy. Jan was mijn begeleider toen ik mij meldde op het juvenaat. Ik kan ook nog vele herinneringen met hem delen. Zou graag contact met Jan en Bert (Wijnen) opnemen.
Bert Wijnenzei op 4 september 2019 om 17:11 uur
Ik herinner me jou ook nog goed Peter. Misschien een keer een reünie organiseren?
Peter Tervoortzei op 4 september 2019 om 17:56 uur
Bedankt voor je reactie Bert! Een heel goed voorstel van je. Het BHIC mag mijn e-mailadres aan jou doorgeven!
Thijs de Leeuwzei op 5 september 2019 om 07:33 uur
@Bert, Peter, Arnold: nog bedankt voor jullie berichten.
Achter de schermen zijn de mailadressen inmiddels uitgewisseld. Succes met het organiseren van de reünie!
Thijs de Leeuwzei op 9 september 2019 om 10:45 uur
@Bert: de internaatfoto's die je ons stuurde zijn aan de pagina toegevoegd, bedankt nog!
ACJ Wingenszei op 9 september 2019 om 19:55 uur
Peter en Bert,
Jan J. heeft enthousiast gereageerd op jullie reactie.
Hij neemt binnenkort contact op.
Ik blijf er als "brugpieper" tussenuit.
ACJ Wingenszei op 9 september 2019 om 19:56 uur
Overigens:
Mijn plaatsgenoot heeft Wijnen.
Dus geen Weijnen.
Bert Wijnenzei op 9 september 2019 om 22:50 uur
Inderdaad Arnold. Mijn naam staat niet correct bij de foto's. Het is de eenvoudige WIJNEN
Thijs de Leeuwzei op 10 september 2019 om 08:02 uur
@Bert en ACJ Wingens: bedankt voor het doorgeven, als het goed is klopt de naam nu overal. Eigenlijk nog steeds geen idee hoe ik op die variant ben gekomen.. : )
Bert Wijnenzei op 11 september 2019 om 17:00 uur
Prof Toon Weijnen is wellicht bekend bij jullie. Hij heeft als taalkundige studies gemaakt over het Brabants dialect. vandaar misschien je variant!Is geen familie dus.
Peter Tervoortzei op 24 september 2019 om 10:33 uur
Dit nog even over de naam van het juvenaat. Op de website van Librariana las ik het volgende:
DE ONDERWIJZERSOPLEIDING In Baarle-Nassau begonnen de broeders van De La Salle tijdens de eerste wereldoorlog een onderwijzersopleiding voor eigen leden of jongens van een jaar of twaalf al die er ernstig over dachten als lid toe te treden. De eerste jaren waren vergelijkbaar met wat bij de wet van 1920 de namen ulo en mulo kreeg. Maar het onderwijs was duidelijk gericht op een voortzetting in de richting van het onderwijzersexamen. De eigenlijke opleiding kreeg de naam van dagnormaallessen en het geheel stond onder het bestuur van de ‘Institut du Sacré Coeur’, naam waaronder de broeders van De La Salle in Nederland rechtspersoonlijkheid genoten.
Thijs de Leeuwzei op 24 september 2019 om 14:58 uur
Bedankt, Peter, voor deze aanvulling.
Bert Wijnenzei op 2 oktober 2019 om 21:50 uur
broeder Stanislas heeft van 1955 tot 1960 in Heesch gewerkt.
Thijs de Leeuwzei op 4 oktober 2019 om 10:21 uur
Hoi Bert, bedankt en nog even voor de helderheid: is broeder Stanislas degene op de foto van de juvenisten tijdens een boswandeling? Zittend links boven, tussen de leerlingen, te zien met een sigaar o.i.d.? Dan zet ik het gelijk even in het bijschrift.
Bert Wijnenzei op 4 oktober 2019 om 10:46 uur
Nee. Het is de broeder op de tweede foto. Broeder de Greef. Bij de jongens die het hout bewerken.
Thijs de Leeuwzei op 4 oktober 2019 om 10:54 uur
ah oke, duidelijk.
dr. Henk Giebelszei op 24 oktober 2019 om 13:53 uur
Vanmorgen de verhalen en foto’s ontdekt over het Juvenaat van De La Salle in Baarle-Nassau. Fantastisch! Ik heb hier gezeten van 1959 tot 1965, deed de Mulo en later nog de eerste twee jaar van de Kweekschool in Tilburg, op en neer reizend vanuit Baarle-Nassau.
Op de groepsfoto van alle juvenisten bij de grote visvijver ca. 1960 herken ik nog heel wat mede-leerlingen. Zelf zit ik daar rechts onderaan als derde van rechts tussen Albert Vrolijk links en Jan Joosten rechts. Ik sta niet op de foto van het voetbal-elftal. Was niet zo goed en stond meestal 1e reserve!!
Zeker het eerste jaar was ik hier niet echt gelukkig. Had veel heimwee en het leren lukte niet. We mochten maar drie keer per jaar naar huis: met Kerstmis, met Pasen, en in een deel van de zomervakantie. Ben in het eerste jaar blijven zitten. Daarna ging het steeds beter. En daar heb ik eigenlijk alleen maar goede herinneringen aan. Nu ik die foto’s zie van Bert Wijnen en zijn verhalen lees, en de bijdragen van Arnold Wingens, Harry Beauvois en Peter Tervoort, komt er steeds meer terug in mijn herinnering.
De namen van Jan Janssen, Jan Joosten, Peter Tervoort, en Albert Vrolijk komen mij nog heel bekend voor. Ik heb heel goede herinneringen aan hen. Ik denk dat ik nog wel 20 namen meer kan noemen.
Ik was een jaartje geleden in Baarle-Nassau en heb wat rond kunnen wandelen in de gebouwen. Het internaat is tegenwoordig een soort gemeenschapshuis. De Kweekschoolruimte is een openbare bibliotheek en de kapel is een soort café-biljart-ruimte geworden. De mooie glas-in-lood ramen met de geschiedenis van de Broeders van De La Salle in de voormalige kapel zijn gelukkig mooi bewaard. Het grootste deel van de enorme tuin is inmiddels volgebouwd.
Wat zou het leuk zijn om inderdaad – na 60 jaar – een reünie te houden in Baarle-Nassau. Ik doe zeker mee en ben graag bereid om een en ander mee te organiseren.
Ik stuur mijn email-adres. Dat kan verder worden gestuurd door het BHIC.
Graag hoop ik op een reactie..
Henk Giebels, Gemert
Thijs de Leeuwzei op 28 oktober 2019 om 16:19 uur
@Henk: bedankt voor je bericht en welkom op de site. Mooi om te zien dat al op verschillende internaatpagina's reünieplannen worden gesmeed. Achter de schermen kunnen we daarbij helpen door de oud-leerlingen met elkaar in contact te brengen. Dus even voor de zekerheid: ik mag je e-mailadres doorsturen aan degenen die op deze pagina hebben gereageerd? Laat maar weten. Je kunt me er ook over mailen: thijs.de.leeuw@bhic.nl
Hartelijke groet,
René Frenckenzei op 18 november 2019 om 12:26 uur
Maar een jaar inter geweest een spectaculaire ervaring!
Herinner me ook broeder Anton en Felix en zaterdagmiddag allemaal onder de douche!!
Thijs de Leeuwzei op 18 november 2019 om 14:49 uur
Dank voor je reactie, René. Maar een jaar intern, mag ik nog vragen waarom dat was? En gaven die broeders Anton en Felix dan ook nog bepaalde lessen, dat ze je zo zijn bijgebleven? (Ik las hierboven bijvoorbeeld al dat ze beiden ooit directeur van het internaat waren.)
Will Schaaperzei op 27 februari 2020 om 18:26 uur
Via een familielid kreeg ik jullie site over het internaat toegespeeld. Fascinerend wat het losmaakt. Op de lagere school in Beverwijk kwam een broeder van de La Salle vertellen over roeping, het juvenaat, werken in Afrika als onderwijzer. Dat zag ik helemaal zitten. Ik ging naar Baarle Nassau en was daar van september 1963 tot zomer 1966. En mijn jaren verliepen er iets anders dan van mijn mede internen. Het eerste jaar was moeilijk, het leren ging voor geen meter en stopte met de Ulo. Wellicht was de technische school een goede opleiding voor mij want een broeder vakman was ook in de tropen belangrijk, nuttig en nodig. De schooljaren 64/65/66 fietste ik iedere dag naar de St. Jozef technische school in Gilze , of soms mee in het busje dat de andere internen naar Tilburg bracht. Na school deed ik gewoon met de andere jongens met alles mee. Nu onvoorstelbaar maar sigaretjes roken kon gewoon, gekocht in het winkeltje bij broeder Aloysius of in Baarle Hertog waar de prijzen Belgisch laag waren. Van voetballen bracht ik weinig terecht maar vrije handarbeid 's avonds in een ruimte naast de bakkerij was heerlijk. Ik was trots op mijn gestileerde houten vogel. Als de lessen 's middags afgelopen waren kreeg je buiten op de cour een dubbele boterham. Keuze: pindakaas, jam of appelstroop. Op de vrije middagen rondjes rijden op de cour met een skelter zo groot als een bed o.l.v. broeder Ferdinand. Fantastisch. Ook het spelen van stratego in een stuk bos in de in de buurt is iets om nooit te vergeten. Als interne kon je de was laten doen door mevrouw Wouters die naast het internaat woonde. Misschien had zij ook wel een beetje een moederrol voor wie veel heimwee had. Hoogtepunt was ook de dropping, 's avonds met een vrachtwagen ergens gedropt worden en met je groepje zien terug te komen. Onze groep met Rene van Uden en Hein Burger kwam na 3.31 u. dwalen terug en werd ook nog gedikwalificeerd! Als jongsten sliep je eerst op de grote slaapzaal. Vlakbij was de kamer van broeder surveillant. Broeder Leonardus was gevreesd want streng als het groot silentium inging. Br. Leonardus had als docent Frans groot aanzien. Had ook in Egypte een belangrijke onderwijsfunctie gehad. Na een verbouwing kreeg ik een eigen kamertje. Ik vond de vrijheid die mij de status aparte van de technische opleiding gaf heerlijk. Ik kon het fietsend tussen Boal en Gilze, vooral met mooi weer, heel goed met mijzelf vinden. Eierkoeken kopen bij een bakkertje, ergens op een bankje zitten met een liter melk. De 'roepingen' hadden een eigen studiezaaltje vlakbij de doucheruimte. Een prima plek om huiswerk te maken en te ouwehoeren. In 1966 haalde ik mijn diploma metaalbewerken. Broeder Felix gaf mij een geschreven overweging: waarvoor ga je kiezen? Broeder worden en naar Groot Bijgaarden gaan of terug de wereld in. Het werd het laatste. Ik heb o.a. als steward bij de Holland America Lijn eerst wat van de wereld gezien en ben daarna onderwijzer geworden na de onderwijzersopleiding aan Ped.Ac. De Voorzienigheid in Amsterdam. Ik bezit nog een aantal "Lopend Vuurtjes" uit die jaren. Mijn ouders betaalden voor een jaar intern verblijf voor kost en inwoning 1000 gulden, zo lees ik in de papieren.
René Frenckenzei op 27 februari 2020 om 19:05 uur
Ja broeder Anton gaf houtbewerking en was vaak aan het eind van de middag bij de studie begeleiding. Overigens een van de aardigste en eerlijkste broeder die daar aanwezig was. Verder weet ik jammer genoeg niet zoveel , wel dat we na het avond eten konten biljarten en tafeltennissen in de recreatie zaal aan het eind van de gang waar ook het winkeltje was, waar je snoep en fris , sigaretten enz. kon kopen!
Broeder Felix was de directeur en had zijn kantoortje naast de trap en je moest dus altijd langs hem. Verder werd er ook vaak werk binnengehaald om je zakgeld aan te vullen zoals paaseieren verpakken en gingen we bij de boer aardbeien plukken voor de verkoop. Kan nog wel enkele namen van mede leerlingen maar weet niet of ik die zo kan vermelden. Als er een reünie zou komen wil ik dat graag horen en ben ik er zeker bij.
Will Schaaperzei op 27 februari 2020 om 22:36 uur
Over het Lopend Vuurtje. Een gestencild informatieblaadje voor de ouders dat zo om de 2 maanden verscheen. Voorop een redactioneel stukje met opvoedkundige waarden en christelijke deugden van Broeder Felix, leider Internaat. Daarna een kroniek van wat de jongens aan recreatie, sport, excursies hadden gedaan. Ook namenlijsten van de jongens. In 1965 worden 66 namen met adressen, enz. genoemd. In de rubriek Mededelingen de
bezoekdagen voor de familie, de tijdstippen wanneer je voor de vakanties naar huis mocht en weer terug moest zijn. De toon van het Lopend Vuurtje was altijd opgeruimd, positief, anekdotisch. Volgens mij tekende broeder Antoon van Tuyl de illustraties. Hij signeerde tekeningen vaak met een soort paraaf van de hoofdletter T met een uiltje. Zijn natuurfietstochtjes/wandelingen door de omgeving waren gewild. In de paastijd moesten we een keer met hem op de fiets naar Bavel want daar werd in een zaaltje of de kerk? de Schwarzwalder Passion opgevoerd. Ik geloof dat alleen de juvenisten daarheen gingen, dus een klein aantal. De hele passion werd door twee personen uitgevoerd, met het geluid uit een bandrecorder of zo en alle rollen van Jezus, Maria, farizeeers, Pilatus door hen gespeeld.
Zeer indrukwekkend. Om de moed erin te houden om weer helemaal terug naar Baarle te fietsen deelde broeder Antoon stukken repen chocola uit. Van broeder Felix weet ik me te herinneren dat we een herbarium gingen maken. Met hem zochten we planten lang de spoorbaan. Herderstasje (capsella bursa pastoris), paardebloem (taraxacum), enz., droogden de plantjes en plakten ze in een herbariumschrift. Nog steeds ben ik zeer begeesterd door de plantenwereld want werk als vrijwilliger in een kloostertuin in Blokker waar we meer dan 200 planten hebben met de meest prachtige namen en toepassingen.
Thijs de Leeuwzei op 2 maart 2020 om 16:18 uur
Hartelijk dank voor jullie bijdragen, Will en René!
@Will: met plezier alles gelezen. Wat er voor mij o.a. uitspringt is wat je schrijft over broeder Felix en de planten, hoe je al die namen nog paraat hebt. Mooi hoe die broeder zijn passie heeft kunnen overdragen, dan moet hij er ook wel heel boeiend over hebben kunnen vertellen.
Naar die "Lopende Vuurtjes" ben ik nu wel benieuwd. Ik weet niet of je ons wat scans ervan kunt sturen voor een indruk? Misschien ook leuk voor de andere oud-leerlingen om wat passages daaruit op deze pagina te plaatsen?
@René: ook als ik jouw bijdrage lees dan krijg je toch de indruk dat er buiten de lessen om echt best veel te doen was en er ook best wat werd georganiseerd om alle jongens bezig te houden. Ook dat binnenhalen van werk door de broeders, voor jullie manier om een zakcentje te verdienen. Heb jij daar nog vaak aan meegedaan, was dat vrijwillig of werden er ook wel jongens voor aangewezen? (En die namen van andere oud-leerlingen kun je hier gewoon noemen hoor.)
Over die reünie tot slot: mochten we daarbij kunnen helpen, door achter de schermen contacten te leggen dan trek zeker aan de bel!
Gerrit Wagterzei op 4 augustus 2021 om 23:11 uur
Leuk om de reacties te lezen. Ik herken op de foto van Arnold Wingens uit 1965 een aantal leerlingen. Was gisteren nog op het internaat.
Thijs de Leeuwzei op 5 augustus 2021 om 08:22 uur
Dank voor je bericht Gerrit. Jij hebt dus in de jaren '60 op dit internaat gezeten? En hoe was het om dat internaat weer terug te zien na al die jaren of kom je er vaker? Vertel nog eens verder als je wilt. Hartelijke groet,
HarryBzei op 5 augustus 2021 om 09:24 uur
Wie het juvenaat/internaat nog van binnen wil zien, kan beter niet te lang wachten. De sloop zal niet al te lang meer op zich laten wachten. De verwachting is binnen anderhalf jaar en dan komen op die plek woningen.
Bert Wijnenzei op 6 augustus 2021 om 12:15 uur
We hadden grootse plannen over een eventuele reünie. Dan zullen we snel moeten zijn dus!! Door corona is alles op een laag pitje geraakt, helaas.
Hans Hendrikszei op 17 augustus 2021 om 19:08 uur
Is het niet mogelijk dit pand of een deel ervan een tweede leven te geven door er appartementen in te maken?
Het is al jaren een beeldbepalend gebouw.
Heeft de gemeente hier ook aan gedacht!
Harry Beauvoiszei op 17 augustus 2021 om 20:41 uur
Daar is wel over nagedacht. Er is zelfs een groep mensen, die hebben gestreden of nog strijden voor het behouw van het gebouw. Het probleem is, dat de vloeren van hout zijn en dan mogen er geen appartementen in worden gemaakt.
Hans Hendrikszei op 17 augustus 2021 om 21:06 uur
Is er niet de mogelijkheid om de buitenmuren te laten staan en van binnenuit te de vloeren aan te passen. In mijn plaats is een oud gebouw met houten vloeren zover gestript dat alleen de muren overeind stonden.
Daarna heeft men binnenin appartementen gebouwd met respect voor de buitengevel.
Hans Hendrikszei op 28 januari 2023 om 16:04 uur
Zijn er al ansichtkaarten uit de periode van begin 1930 gemaakt .
Er is destijds een hele serie gemaakt. Is daar (al) iets van bekend.
Thijs de Leeuwzei op 27 februari 2023 om 09:46 uur
Hallo Hans, op de website van het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven vind ik deze collectie prentbriefkaarten: https://www.erfgoedkloosterleven.nl/zoeken/collecties-zoeken.php?mivast… Dat is een zoekresultaat voor de periode 1920-1940, maar als je dat wat uitbreidt, zullen er vast nog meer te vinden zijn uit de vroege twintigste eeuw. Ik weet niet of je dit bedoelt of hier iets aan hebt?
Thijs de Leeuwzei op 28 december 2023 om 11:14 uur
22 kaarten van het internaat aan de Katerstraat in Baarle-Nassau, een kostschool van de Broeders van De la Salle. Reeks kaarten uit het begin van de jaren dertig. Ingezonden door Hans Hendriks, waarvoor dank!
1. Totaalaanzicht straatzijde
2. Totaalaanzicht vanuit de tuin
3. Kweekschool en nieuwbouw
4. Kapel, interieur
5. Bidplaats van de juvenisten / leerlingen
6. Kweekschool, studiezaal
7. U.L.O., studiezaal
8. U.L.O., gang
9. Speelplaats
10. Binnenplaats en H. Mariabeeld
11. Veranda en H. Mariabeeld
12. Calvarieberg
13. Lourdesgrot
14. Beeld van St. Jean-Baptiste de La Salle
15. Beeld van St. Jozef
16. Gymnastieklokaal
17. Gymnastieklokaal, interieur
18. Machinekamer
19. Keuken
20. Tuin
21. Boerderij
22. Dorpspanorama, links de oefenschool
Bert Wijnenzei op 4 januari 2024 om 18:17 uur
Ik herinner me het beeld van St. Joseph nog goed. In die bocht van de tuin ben ik tweemaal met een gemotoriseerde skelter uit de bocht gevlogen. De buxushaag had schade opgelopen. Volgens mij was toentertijd broeder Ferdinand degene die de skelter door ons, juvenisten, liet uitproberen.
Ook de gymzaal her ken ik nog. Eind jaren vijftig zag die er zo ook uit. Beroemd zijn de klimpalen, waar je boven op een plateau kon zitten. Onbereikbaar vaak bij het apenkooien.
Ook de lindenlaan die van het klooster naar de schuilkelder en het voetbalveld liep, met bankjes er langs, zagen er zo uit. Langs die laan stonden perenbomen en was de groentetuin waarin broeder Dominicus de scepter zwaaide. de Lourdesgrot was de plek waar we elke morgen even ons gebedje zeiden, alvorens een korte wandeling te maken door de tuin. In stilte, natuurlijk. Dat was soms toch wel want in de winter was het dan donker!
Als juvenisten moesten we corveeën . Een van de zwaarste opdrachten was wel de ULO-gang schoon maken. Met staalwol en terpentine moesten dan alle zwarte strepen van het linoleum geboend worden. Die strepen kwamen van de schoenen. Daarna moest alle met een blok en boenwas alles glanzend worden geboend. Op de speelplaats voetbalden we alle dagen gymschoenen. De zolen daarvan sleten erg op die tegels. Als er een gat in de zool zat, legde ik daar een stukje van een versleten plastic bal in.
Thijs de Leeuwzei op 17 januari 2024 om 14:39 uur
Nog bedankt voor de mooie anekdotes Bert, leuk om hier weer van je te horen ook! Aan beweging geen tekort op het internaat, jullie werden ook flink aan het werk gezet.
Jan van Alebeekzei op 3 februari 2024 om 22:36 uur
Slechts één jaar (1963/1964) op dit mooie internaat van de broeders van De La Salle in Baarle Nassau gezeten om mijn ULO-diploma te halen. Uitsluitend erg goede herinneringen aan deze voor mij belangrijk jaar qua vorming en opleiding. Broeder Felix, Anto(o)n, Leonardus en Ferdinand staan goed op mijn netvlies. Als enige leerling wil ik sportman Harry Beauvois noemen. Ook hij heeft diverse reacties geschreven en komt hij blijkbaar nog steeds op deze bijzondere locatie. Begin deze eeuw voor het laatst het internaat bezocht. De reacties met veel aandacht gelezen en ja dan komen de herinneringen boven. Geweldig.
Marion Gardeniers Teunissenzei op 24 februari 2024 om 16:30 uur
Mijn Broer, Jos Teunissen, heeft op dit internaat gezeten vanaf 1968 totdat het dicht ging ergens in in de 70 er jaren .
Zijn verhalen waren niet zo positief, het was een heel zware tijd omdat het een arm internaat was. ze hadden veel te weinig eten, en om toch nog wat meer te krijgen maakten ze huiswerk voor een1 klasgenoot die nog wat te eten had. Mijn broer was maar een klein mannetje dus als hij al honger had. Hij is intussen al weer een aantal jaar geleden overleden, kan hem niet meer vragen . Maar dit heeft op mij veel indruk gemaakt.
Jan van Alebeekzei op 24 februari 2024 om 22:16 uur
Beste Marion, de herinneringen aan het internaat zullen heel divers zijn en dat lees je ook in al de reacties op deze site.
Honger lijden is natuurlijk vreselijk en dat in de zestiger jaren! Heel triest voor je broer Jos en jammer dat hij zo jong is overleden.
Het was slechts één jaar voor mij in het internaat. In dat ene jaar heb ik m'n ULO-diploma gehaald, vooral dankzij de broeders. Voor mij was de discipline en sportmogelijkheden nuttig en belangrijk. Als mens ben je geneigd de mooie en leuke dingen sterker te onthouden dan de minder mooie dingen.
Er is een defect aan het plafond in cultuurcentrum Baarle vastgesteld. In afwachting van een bouwkundig onderzoek hebben de beide burgemeesters besloten om het gebouw uit veiligheidsoverwegingen volledig te sluiten. Alle activiteiten in het cultuurcentrum zijn tot nader order opgeschort en voor onbepaalde tijd.
Ook de Bibliotheek Theek 5 Baarle sluit. Boeken kan je online verlengen, er is geen boetesysteem. Lukt je dit niet online, bel naar 0031 85 744 10 52.
De lessen van de Academie voor Muziek en Woord de Noorderkempen worden gegeven op een alternatieve locatie: hun auditorium in onze tuin.
Ik hoop dat dit niet resulteert in een definitieve beslissing tot afbraak van dit historische pand.
HarryBzei op 29 februari 2024 om 10:11 uur
Dat historisch pand is al meer dan 100 jaar oud. Er is geopperd er appartementen in te maken. Dat kon niet, want alles binnen de buitenmuren is van hout. Onlangs zijn er plafonds naar beneden gevallen en die plafonds waren nat. Er is dus weinig hoop.
Hans Hendrikszei op 29 februari 2024 om 20:07 uur
Waar een wil is, is een weg. Wat doet men anders met Middeleeuwse panden.
Men kan de houten structuur makkelijk vervangen door metaal, maar wat zijn de kosten t.o.v. het behoud van een karakteristiek pand.
Bert wijnenzei op 29 februari 2024 om 22:50 uur
Misschien maar rap een reünie organiseren.
Hein Burgerzei op 8 december 2024 om 15:23 uur
Ik heb 1965 -1966 op het internaat gezeten.
Op de groepsfoto herken ik een aantal gezichten maar kan daar geen naam meer bij noemen.
Een rëunie zou ik wel leuk vinden.
Deze website is gewijd aan het rijke roomse leven in Brabant 1900-1965. Je vindt er informatie over alle kerken en kloosters in onze provincie, over de meer dan honderddertig ordes en congregaties die hier actief waren, over Lourdesgrotten en nog veel meer. Ontdek op de homepage waar je allemaal op kunt klikken en ga terug in een katholiek verleden.
Voorwoord
Dit boek bevat verhalen van gewone mensen over hun eigen katholieke verleden. Over de biecht, het knikengeltje, de nachtmis, het askruisje, het missiebusje en ga zo maar door. En het boek wordt nog steeds aangevuld. Blader verder en ontdek de verhalen.
De katholieke kalender bevat nogal wat hoogtijdagen. De gelovigen werden geacht die in de kerk te vieren. Vind meer informatie over de kerkelijke feestdagen en deel je herinneringen. Reageer bij een verhaal of vertel jouw ervaringen via insturen@bhic.nl
Soms leek het geloof enkel te bestaan uit geboden en verboden. Heel precies werd omschreven wat je wel en wat je niet mocht. Lees de verhalen en vertel jouw ervaringen in een reactie of via insturen@bhic.nl.
Stond bij jullie thuis ook het missiebusje op de schoorsteen? Hing het kruis boven de deur? Werd de rozenkrans gebeden en het zilverpapier ingezameld? Lees de verhalen en reageer of deel je herinneringen via insturen@bhic.nl.
Lees alles over handen boven de dekens, bijzondere vriendschappen en katholieke huwelijksmoraal. Wat weet jij nog van de angst voor onkuisheid? Voeg jouw eigen ervaringen toe aan de verhalen of deel je herinneringen via insturen@bhic.nl
Heb jij herinneringen aan je katholieke (kost)schooljeugd? Ben je misdienaar geweest of bruidje? Las je de Okki of de Taptoe? Deel je herinneringen met ons onder de verhalen of stuur je eigen verhaal naar insturen@bhic.nl
We gingen op retraite en liepen mee in de processie. We vereerden Maria en deden onze gebeden. Lees over devotie in Brabant en laat je herinneringen achter. Reageer op een verhaal of stuur jouw eigen verhaal naar insturen@bhic.nl
We hebben een boel feiten en verhalen bijeengebracht op deze website. Maar we zijn juist ook heel benieuwd naar de verhalen van de mensen die het allemaal nog meegemaakt hebben. Hier kun je alle reacties lezen en daar de jouwe ook aan toevoegen. Of stuur je verhaal aan insturen@bhic.nl. Deel je herinneringen aan het rijke roomse leven met ons.
Reactie toevoegen