Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Klooster aan ’t Hof in Bergeijk

Kloosters

In 1879 vroeg pastoor Van Asten de overste van de zusters Ursulinen in Maaseik om in zijn parochie een meisjesschool en zusterhuis te openen. Hij stelde een huis en grond beschikbaar, mits er in het Nederlands zou worden lesgegeven. De bisschoppen van Luik en ‘s-Hertogenbosch gingen akkoord.

Collectie Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven
Gevel van het pensionaat van de ursulinen (Collectie Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, BM-Z117 Beeldmateriaal Ursulinen vd Romeinse Unie, 174183)

Zo kwam in 1880 de stichting van het klooster O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen tot stand. Men begon in een herenhuis aan het Marktplein van Bergeijk. In 1896 kregen de zusters toestemming een nieuw klooster te bouwen, waarvoor grond werd aangekocht. Een klooster werd echter te duur en men volstond in 1893 met de bouw van een boerderij. In 1897 betrokken de zusters alsnog een nieuw klooster. De oude boerderij werd afgebroken voor een nieuwe vleugel waarin de kapel was opgenomen. In 1900 was de gehele vleugel gereed.

Op verzoek van het gemeentebestuur begonnen de zusters in 1902 een tehuis voor bejaarde mannen en in 1906 een lagere school. In 1913 werden een nieuw externaat en een zijvleugel voor de zusters aanbesteed. Een vergrote nieuwe kapel volgde in 1927.

Onverwacht verlieten de ursulinen Bergeijk in 1939. Het klooster met het pensionaat en rectoraat zijn op 16 april 1939 door de assumptionisten overgenomen voor het Augustinianum. De paters wilden hier een Nederlands noviciaat stichten. Een jaar later brak de oorlog uit en werden er uit België gevluchte Nederlandse studenten in ondergebracht. Het noviciaat verhuisde naar Stapelen in Boxtel.

De paters overwonnen de terughoudendheid van de bevolking en de clerus, het aantal studenten en opleidingen groeide. Aan het huis werd in het begin van de jaren zestig een recreatiezaal toegevoegd. Het noviciaat werd verplaatst naar West-Brabant; eerst naar Halsteren, later naar Steenbergen. In Bergeijk bleef toen het groot-seminarie van de Assumptionisten gevestigd, omvattende drie jaar filosofie- en drie jaar theologiestudie. In 1969 werd dat groot-seminarie gesloten.

Bron: Collectie Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven
Kapel van de ursulinen (Collectie Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, BM-Z117 Beeldmateriaal Ursulinen vd Romeinse Unie, 174184)

Het complex, inmiddels in slechte staat, werd door de gemeente gekocht, die in een deel ervan een Administratief Centrum onderbracht. Ook maakte een sociale werkplaats er enige tijd gebruik van. In 1978 is het patersklooster afgebroken. Op het terrein bouwde men een bejaardenhuis. De kloostertuin is behouden. 

Bron: J. Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant, Alphen a/d Maas, 2010

13

Reacties (13)

Lau Kanen zei op 9 september 2019 om 14:14 uur

De hierboven getoonde kapel zag er nog ongeveer net zo uit, toen de paters Assumptionisten hier hun groot-seminarie (filosofie- en theologieopleiding) hadden, dus in de jaren veertig, vijftig en zestig van de twintigste eeuw.

Marilou Nillesen zei op 9 september 2019 om 19:04 uur

Ah, dank voor je reactie, Lau. Mag ik hieruit afleiden dat jij er zelf in de periode ook vaak bent geweest?

son of a preacher man zei op 11 oktober 2019 om 13:03 uur

Mijn vader is priester geweest en behoorde in de jaren 1945-1949 tot deze orde in Bergeijk. Ik weet hier bijzonder weinig van en kan het hem ook niet meer vragen. Beschikt deze orde over archieven? waar worden deze bewaard en kunnen ze na aanmelding worden ingezien/geraadpleegd? Weet iemand dat? Dank!

Jan van den Dungen zei op 11 oktober 2019 om 18:47 uur

In het boek "Op zoek naar Vruuger", deel 1 van november 2011 , uitgave van de plaatselijke Heemkundekring staat een lezenswaardig hoofdstuk over de (hele) kloostergeschiedenis van Bergeijk. Het gaat (uiteraard) niet zover, dat er leerlingenlijsten of namen zijn vermeld, maar wel een totaalbeeld geeft van het Rijke Roomsche Bergeijk uit die tijd.

Norah zei op 11 oktober 2019 om 19:44 uur

En wat concreter, dit via email >>> info@erfgoedkloosterleven.nl

Deze orde heeft zijn erfgoed in Sint-Agatha ondergebracht.
Mvg.

Lau Kanen zei op 12 oktober 2019 om 01:58 uur

Beste Marilou, ik ben daar van september 1959 t/m september 1961 welhaast dagelijks geweest, want ik was toen filosofiestudent bij de Assumptionisten.

Lau Kanen zei op 12 oktober 2019 om 02:14 uur

Ik moet een kleine correctie aanbrengen in deze zin: 'In 1969 werd het noviciaat gesloten en vertrokken de laatste paters.' Het noviciaat was al tien of meer jaren eerder verplaatst naar West-Brabant, eerst naar Halsteren, later naar Steenbergen. In Bergeijk bleef toen het groot-seminarie van de Assumptionisten gevestigd, omvattende drie jaar filosofie- en drie jaar theologiestudie. In 1969 werd dus dat groot-seminarie gesloten.

Marilou Nillesen zei op 12 oktober 2019 om 16:29 uur

Dank voor je aanvulling, Lau, en voor je correctie. Ik heb een en ander aangepast, klopt het zo beter?

Lau Kanen zei op 24 oktober 2019 om 10:57 uur

Zo is het inderdaad beter, Marilou. Elders op jullie site is te lezen dat het noviciaat al in 1946 naar Halsteren ging en in 1955 naar Steenbergen, waar men in 1959 ook nog een nieuw gebouw betrok, dat echter slechts tot 1967 gebruikt werd.

Marilou Nillesen zei op 24 oktober 2019 om 16:06 uur

Ah, daar moeten we dan nog eens goed naar kijken, Lau. Bedankt voor deze aanvulling.

Marco Hendriks zei op 20 maart 2020 om 21:32 uur

Ik ben er vandaag (20-3-2020) achtegekomen dat de zus van mijn opa hier ook heeft gezeten, ze werd genoemd zuster Bernarda de Kindere, maar haar geboorte naam was Mari Elisabeth de Kinderen uit Valkenswaard.

blijkbaar is ze hierna naar "Jerusalem" in Venray gegaan.

Ik zoek wat meer info over haar, ben al heel wat verder, doormensen die haar overlijdensdatum gevonden hebben, n.m. 27-1-1973.

Marilou Nillesen zei op 24 maart 2020 om 13:28 uur

Hallo Marco, bedankt voor je berichtje. Je zou eens kunnen kijken bij het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven, daar staan meerdere mensen met die naam. Klik en kijk maar eens hier: https://www.rhc-eindhoven.nl/collectie?mistart=20&mivast=48&mizig=100&m…

Maar ik vermoed dat dat allemaal te ver terug gaat in de tijd. Met 1973 tik je ook nog nét niet de 50 jaar aan die nodig zijn voor de openbaarheid van een overlijdensakte.

Anders kun je je vraag ook stellen op ons forum: http://www.bhic.nl/onderzoeken/forum

Daar komen veel onderzoekers die graag hun tanden zetten in deze vraagstukken, mogelijk achterhalen zij meer informatie.

Succes ermee!

son of a preacher man zei op 12 oktober 2019 om 01:37 uur

Dank je, Jan en Nora, voor de vlugge respons. Ik woon in België - mijn ouders zijn noodgedwongen naar hier uitgeweken - en, behalve het RHCe, ben ik niet zo vertrouwd met de Nederlandse archieven. Ik heb inmiddels de site van "erfgoedkloosterleven.nl bezocht". Dit is wat ik zocht. Ik neem met hen contact op.
Mvg.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.